مزاج صفراوی
صفرا ترشحات کبد است که رنگ آن زرد است و طبعی گرم و خشک است . کسانی که صفرا زیاد تولید می کنند - سر درد ، شقیقه نبض می زند ، زردی سفیدی چشم ، سیاهی رفتن چشم ، سرگیچه ، طعم دهانشان تلخ ، ترش کردن گلو و وقتی صفرا داخل معده بیاید علایمی چون تشنگی ، سوزش جگر و گرم بودن زیر دنده راست دیده می شود ، حداقل دو درجه تب دارند و ۀبهای آنها دچار خشکی شده ، پوست سرشان ترک خورده و می سوزد و به عنوان شوره و حتی ریشه مژه و دور پلک سوخته و پوسته پوسته می شود ، پوست زبر ، رنگ ادرار زرد تیره ، ابرو می ریزد ، علاقه زیاد به آب یخ و یخ ، تند خو و بهانه گیر ، موها تک تک می ریزد ، دیدن خواب هولناک افتادن از بلندی جنگ و ستیز
علت : ازدیاد صفرا به علت استفاده از غذاهای چرب و شیرین
درمان : انار و شاتوت بهترین داروست . زرشک ، تمشک ، زرد آلو ، هلو ، خیار ، کاهو ، هویج ، روغن زیتون ، کنجد ، سیب ، گلابی ، سوپ جو ، کدو خورشتی ، خوراک قارچ ، کدو حلوایی ، اسفناج ، گشنیز ، نخود فرنگی ، عدس ، ماش ، جو دو سر و لیمو عمانی
سوداوی
سودا سرد و خشک از جنس خاک و رسوب خون است و PH=6 است و طحال تولید می شود و طحال را فعال می کند . PH خون باید بالای 7 باشد و اگر به 7 برسد به حالت اغماء و غش می رود . اگر سودا زیاد باشد طعم دهان شور می شود - بوی عفونت دهان - کابوس می بیند و دچار افسردگی و خستگی می شود ، خود خوری - فکر زیاد بدون آنکه بداند -لاغری- بی نشاطی - یبوست شدید هفته ای یکبار - مدفوع قیری و سیاه - سوزش هنگام دفع ادرار - ادرار تیره خاکستری می شود - حالت تهوع - حس تاریکی چشم و شب کوری - تیرگی رنگ پوست و صورت - سوزش معده - خارش زیاد بدن و ترک خوردن پوست - قلنج معده
علت : غذاهای مانده و بیات و شور و نمک سود ، سودا را زیاد می کند .
غذای مضر برای سوداوی مزاج ها :
عدس ، نوشابه با غذا ، ماهی دودی ، غذای مانده و بیات ، نمک سود ، خیارشور ، گوشت پیر ( رنگ قرمز تیره ) ، پنیر
درمان : خوردن غذای گرم و تر - ملین - سوپ جو ( با پاچه گوسفند - کمی زنجبیل - زعفران) بعد از سلامتی عسل و قدومه شیرازی مرتب استفاده کنید - توت - با آب گرم طهارت کند - انجیر - خرما- کشمش - هل - دارچین - زیره - زعفران
بلغمی
بدن علیه خودش انقلاب می کند و رماتیسم مفصلی می آورد . مثل کشک و آب یا سفیدهتخم مرغ است و مربوط به سیستم لنفاوی یا سیستم ایمنی است . از جنس آب و سرد و تر است و کسانی که سردی زیاد بخورند (ماست ترش) بلغم فعال می شود و زیر چشم پف کرده ، مزه دهانشان ترش می شود پوست شل و ول و سفید و آبکی می شود ، پوست مقطعی سفید می شود (برص ) و موها زود سفید می شود.
لک قهوه ای در سفیدی چشم و سردی دست و پا (پارکینسون)دیر هضم شدن غذا ، درد معده ، تنگی نفس موقع خوردن غذا ، قلنج می کنند و دوست دارند ماساژ بدهند ، درد کمر و بین شانه ها و گرفتگی ماهیچه پشت گردن ، کسل و خواب آلود ، جاری شدن آب از دهان در خواب ، دچار تپش قلب وقتی از خواب بیدار می شوند ، رقیق بودن آب بینی ،ترشح بینی ، سرفه زیاد ، فراموشی ف دفع ادرار زیاد همراه با فشار ضعف مثانه .
علت :
غذا های لبنیات و ترشی و سرکه بلغم را زیاد می کند .
غذا های مضر برای بلغمی مزاج ها :
لبنیات ، ترشی ، لیته ، شور، سیب زمینی ، عدس ، قارچ ف گوشت گاو و گوساله ف گوشت سفید ( برای رماتیسمی ها بد بوده و درد را زیاد می کند ) ، چای ، قهوه ، نسکافه ، میوه ترش و کال ، نارنگی ، کیوی ،گرمک ، (سرد است ) ، خیار پوست کنده ، لیموشیرین ، سوپ جو با زنجبیل
درمان : گوشت (شتر ، گوسفند ، کبوتر ، سار ، گنجشک ) - ادویه جات ( هل ، دارچین ، زنجبیل ، زیره ، زعفران ، زنیان ، سرنجان ، خولنجان ، سیر ، موسیر ، خردل ) - سبزیجات ( کرفس ، نعناع ، ریحان ، جعفری ، ترخون ، مرزه ) - کلم - مارچوبه - هویج - کدو حلوایی - لیمو ترش - گندم - نخود - گردو هندی - قدومه شیرازی
دموی
از جنس هوا و گرم و تر است و برای رساندن غذا و اکسیژن به سلول هاست و اگر زیاد شود مزه دهان شیرین می شود ، سر سنگین شده ، چرت زدن ، کم حواس ، کش آمدن آب دهان ، زبان قرمز می شود مثل آنکه رب انار یا زرشک خورده باشد و بدن دچار خارش و دمل و جوش ریز بیشتر در گردن بین کتف شده از لثه خون می آید و مضطزب می شود .
علت : پرخوری و خوردن بیش از حد خون را زیاد می کند
غذای مضر برای دموی مزاج ها :
پر خوری ، بادمجان ف غذای نشاسته ای ، آب یخ ، شیرینی
درمان
ناشتا ( خاکشیر ، بارهنگ ، تخم ریحان ، قدومه شیرازی و اسفرزه ) یکی از آنها در آب بریزید حجمش زیاد شده و بخورید حرکات دودی روده را زیاد کرده و روده به راحتی کار می کند
منبع : تغذیه و طب اسلامی - کانون فرهنگی رهپویان وصال
